Streszczenie 'Pana Tadeusza'. Gerwazy zadaje zebranym pytania: kto jest śmieciem powiatu, kto zdradziecko zabił najlepszego z Polaków, kto go okradł, a teraz chce ostatki majątku wyrwać z rąk prawowitego dziedzica. Zebrani odpowiadają: Soplica.
Księga I. Gospodarstwo Księga ta rozpoczyna się inwokacją: "Litwo, Ojczyzno moja...". Tadeusz po długiej nieobecności przybywa do rodzinnego domu. Kieruje się do swego dawnego pokoju, ale ze zdziwieniem stwierdza, że komnata ta jest przez kogoś zamieszkiwana. Przez okno panicz dostrzega młodą dziewczynę, która podlewa w ogródku kwiaty. Po chwili panienka wchodzi do pokoju, ale zobaczywszy Tadeusza ucieka. Młodzieniec wita się z Wojskim, który opowiada o aktualnych wydarzeniach, zwłaszcza o sporze, jaki zaistniał pomiędzy Hrąbią a Sędzią. Spór dotyczy starego zamku spuścizny Horeszków. Trwają przygotowania do uczty, w czasie której ma nastąpić zakończenie sporu. Wojski prowadzi Tadeusza w stronę lasu i opowiada historię rodu Horeszków. Następnie młodzieniec wita się z Sędzią. W tym czasie Protazy przenosi stoły z dworu do ruin zamku. Rozpoczyna się uczta do której zasiadają domownicy i liczni goście. Obok Tadeusza pozostaje jednak wolne miejsce. Sędzia - nawiązując do dziwnego roztargnienia młodzieńca - rozwodzi się nad grzecznością. Po nim zaś głos zabiera Podkomorzy, krytykując bezmyślne naśladowanie francuskiej mody i obyczajów. Stwierdza przy tym, że młodzież wyjeżdża do Francji także po to, aby przyłączyć się do Napoleona i walczyć u jego boku o wolną Polskę. Do sali wchodzi Telimena, zajmuje miejsce obok Tadeusza i zaczyna go kokietować. Mówi o książkach i sztuce oraz skarży się na nudę wiejskiego życia. Tadeusz uważa ją za dziewczynę spotkaną uprzednio przelotnie w dworku i z tego powodu nie pozostaje w zalotach dłużny. W tym czasie Rejent z Asesorem wszczynają spór dotyczący zalet Kusego i Sokoła - psów myśliwskich. Obaj zwracają się w końcu do Wojskiego z prośbą o rozstrzygnięcie, ale ten odmawia stwierdzając, że polowanie na zające uwłacza jego godności i dlatego nie będzie się zajmował tak błahym nieporozumieniem. Uczta dobiega końca, biesiadnicy rozchodzą się. Poeta wspomina w tym miejscu o tworzeniu się we Włoszech legionów polskich oraz o powstawaniu Księstwa Warszawskiego. W związku z tymi wydarzeniami na Litwę przedostają się liczni emisariusze. Jednym z nich ma być ksiądz Robak - bernardyn, którego wygląd i zachowanie świadczą o jego żołnierskiej przeszłości, a który kwestuje po dworach szlacheckich i okolicznych karczmach. Księga II. Zamek Dla rozstrzygnięcia sporu o Kusego i Sokoła, Sędzia organizuje polowanie na zająca. Hrabia jedzie do zamku, gdzie Gerwazy opowiada mu historię Stolnika - ostatniego członka rodu Horeszków. W córce Stolnika zakochał się niegdyś znany awanturnik - Jacek Soplica. Po pewnym jednak czasie podano mu czarną polewkę, co oznaczało, że został odprawiony. W odpowiedzi na to sprowadził na zamek Moskali, a podczas walki zastrzelił Horeszkę. Od tego momentu Gerwazy poprzysiągł Soplicom zemstę i zwalczał ich na każdym kroku. Wreszcie z rodu tego pozostał przy życiu tylko jeden mąż - Sędzia. Tymczasem odbyło się wspomniane polowanie, jednak nie doprowadziło do rozstrzygnięcia sporu, gdyż zając wymknął się obu psom. Hrabia powraca do dworu. W ogrodzie spostrzega młodą dziewczynę i wpada w zachwyt nad jej wdziękami. Zapatrzenie to przerywa ksiądz Robak. W czasie wystawnego śniadania uczestnicy polowania biesiadują w dwóch izbach. W jednej z nich starszyzna rozmawia o nowościach gospodarskich, carskich zarządzeniach i pogłoskach dotyczących wojny. W drugiej izbie Asesor i Rejent prowadzą nadal spór, który zostaje przerwany ostrą interwencją księdza Robaka. Telimena flirtuje z Tadeuszem, opowiada mu o swym życiu i sukcesach towarzyskich osiągniętych w Petersburgu. Między innymi opowiada historię, jak Wielki Łowczy Dworu, Kozodusin, za zagryzienie jej ulubionego pieska przez charty należące do pewnego urzędnika, wtrącił owego urzędnika do więzienia. Wojski tymczasem poluje na muchy. Krytykuje równocześnie kłótnię toczącą się pomiędzy Asesorem i Rejentem, którzy dają w ten sposób zły przykład młodzieży. Stwierdza też, że w obecnych czasach polowania są jedynym celem życia szlachty. Proponuje adwersarzom zakład. Obaj przeciwnicy zgadzają się: Rejent stawia na swego psa konia z rzędem, natomiast Asesor na swego - złote obroże i smycz. Znudzona tym wszystkim Telimena proponuje spacer po lesie połączony z grzybobraniem. Tadeusz podąża za nią, natomiast Sędzia ogłasza konkurs: ten z mężczyzn, który znajdzie najwspanialszego rydza, będzie mógł usiąść do stołu przy wybranej przez siebie - najładniejszej jego zdaniem - pannie. Księga III. Umizgi Hrabia wracając z lasu spogląda w stronę sadu i dostrzega piękną, nieznajomą dziewczynę, która siedzi tam wraz z gromadką dzieci. Zwabiony jej urodą wkrada się do sadu przez dziurę w parkanie i podkrada się do niej. Zachwycony pięknem panny wyobraża ją sobie jako tajemnicze bóstwo, a następnie próbuje nawiązać z nią rozmowę. Dziewczyna jednak odchodzi, Hrabia zaś dołącza do uczestników grzybobrania. Telimena zmierza do ustronnego miejsca zwanego przez nią "świątynią dumania". Za nią skrada się Tadeusz. Wyprzedza go jednak Sędzia i zwierza się Telimenie. Zamierza on swój majątek pozostawić bratankowi, synowi Jacka Soplicy. Niewiasta krytykuje Sędziego za to że chce pozostawić Tadeusza na wsi i proponuje, aby stryj wysłał młodzieńca do Warszawy lub Petersburga, gdzie mógłby on zrobić karierę. Sędzia jednak odpowiada, że losem Tadeusza kieruje jego ojciec za pośrednictwem księdza Robaka, bernardyn natomiast chce, aby młodzieniec poślubił Zosię. Telimena odmawia w imieniu swej wychowanicy twierdząc jednocześnie, że Tadeuszowi należy pozostawić swobodę wyboru. W tym czasie Hrabia obserwuje Telimenę przez lornetkę i rysuje jej portret. Po odejściu Sędziego zbliża się i pokazuje damie swoje dzieło. Rozmawiając o malarstwie i sztuce Telimena oświadcza, że na obrazach należy zamieszczać tło krajobrazu włoskiego. Przysłuchujący się rozmowie Tadeusz oponuje i zwraca uwagę, że najpiękniejszy jest ojczysty krajobraz puszczy litewskiej i polskiego nieba. Później Telimena wsuwa w rękę Tadeusza klucz od swego pokoju i liścik. Grzybobranie kończy się i wszyscy udają się na posiłek. Biesiadę przerywa gajowy, który oznajmia, że w lesie pojawił się niedźwiedź. Sędzia zarządza polowanie, a prowadzenie łowów powierza Wojskiemu. Księga IV. Dyplomatyka o łowy W Soplicowie trwają przygotowania do polowania. Tadeusz nieco zaspał, budzi go Zosia. Młodzieniec szybko ubiera się i próbuje dogonić myśliwych, którzy mieli się zebrać przy dwóch karczmach. Pierwsza z nich - stara - należy do Horeszków, natomiast druga - do Sopliców, obie zaś dzierżawi Żyd Jankiel. W starej karczmie siedzi ksiądz Robak wraz z drobną szlachtą i chłopami. Posługując się złotą tabakierą zawierającą wyborną częstochowską tabakę, nakłania słuchaczy do opowiedzenia się za Napoleonem, namawiając równocześnie, aby nie czekali biernie na przybycie cesarza i wyzwolenie Litwy przez jego wojska. Przez okno bernardyn dostrzega pędzącego na koniu Tadeusza i natychmiast opuszcza towarzystwo podążając za młodzieńcem. Myśliwi rozstawieni przez Wojskiego oczekują już na niedźwiedzia. W pewnym momencie zwierz pojawia się i szarżuje wprost na Hrabiego i Tadeusza. Obaj uciekają. Hrabia upada, na niego zaś rzuca się niedźwiedź. Celny strzał powala rozjuszone zwierzę. Wojski gra na rogu hejnał myśliwski obwieszczając zakończenie polowania. Przy zabitym niedźwiedziu wybucha kłótnia pomiędzy Asesorem i Rejentem. Spierają się o to, który z nich ranił zwierzę śmiertelnie. Godzi ich Gerwazy, który rozcina łeb zwierzęcia, wyjmuje z niego kulę i opowiada, że ksiądz Robak widząc niebezpieczeństwo zagrażające życiu Hrabiego i Tadeusza, który szedł Hrabiemu na pomoc, wyrwał klucznikowi z ręki flintę i zabił bestię. Dodaje też, że znał tylko jednego strzelca który potrafił tak strzelać: Jacka Soplicę. Później następuje myśliwska biesiada. Wojski opowiada historię o Domeyce i Doweyce. W czasie powrotu do domu na polu myśliwi spostrzegają zająca. Asesor i Rejent spuszczają swe psy, jednak zając znika w lesie. Wojski kończy swe opowiadanie o Domeyce i Doweyce, którzy strzelali się "przez skórę niedźwiedzia". Księga V. Kłótnia Telimena stroi Zosię i postanawia ją przedstawić towarzystwu. Tadeusz wita się z dziewczyną i rozpoznaje w niej tajemniczą postać z ogrodu. Telimena zauważa, że Zosia wywarła na młodzieńcu duże wrażenie. Tadeusz ucieka do świątyni dumania. Spotyka tam Telimenę, która siada przez nieuwagę na mrowisku. W czasie wspólnego powrotu niewiasta dostrzega jakiegoś człowieka, który ich bacznie obserwuje i domyśla się w owym człowieku osoby księdza Robaka. W zamku odbywa się wieczerza, jednak wśród biesiadników panuje ogólne przygnębienie. Tadeusz dostrzega braki w urodzie Telimeny, podsłuchuje też rozmowę Hrabiego z Zosią. Wojski pragnie ożywić towarzystwo opowiadaniem o polowaniu. Wybieg skutkuje wywołując między innymi ponownie kłótnię między Asesorem i Rejentem, tym razem dotyczącą ich strzelb - Sanguszówki i Sagalasówki. Hrabia kieruje do Sędziego aluzję dotyczącą zamku. Podkomorzy zabiera głos pragnąc zażegnać odradzający się spór. Nagle na salę wchodzi Gerwazy i zaczyna nakręcać stare zegary. Zarzuca Hrabiemu, że ten ucztuje wspólnie z Soplicami. Dochodzi do bójki pomiędzy nim a stronnikami Sopliców. Hrabia wycofuje się z sali, a za nim podąża Gerwazy, jednak po chwili klucznik pojawia się na chórze i zaczyna rzucać w gości piszczałkami organów. Wywołuje to panikę wśród zebranych, którzy uciekają z zamku. Gerwazy w rozmowie z Hrabią rzuca propozycję, aby dokonać zajazdu na Soplicowo. Później Hrabia odchodzi, natomiast klucznik zasypia i śni o zajeździe. Księga VI. Zaścianek Następnego ranka Sędzia daje Protazemu pozew, który woźny ma zanieść do zamku i wręczyć Hrabiemu i Gerwazemu. Protazy skrada się z pismem do zamku. W tym czasie do Sędziego przybywa ksiądz Robak. Mówi, że Telimena uwodzi Tadeusza, a od Sędziego dowiaduje się o kłótni i pojedynku, który ma się odbyć pomiędzy Podkomorzym i Hrabią. Namawia Sędziego do zgody tłumacząc, że spór może się odbić ujemnie na przygotowywanym powstaniu litewskim. Przemawia do patriotycznych uczuć Sędziego. Ten obiecuje wreszcie pogodzić się z Hrabią, ale pod warunkiem, że to Hrabia poprosi o zgodę. Tymczasem Protazy wchodzi do zamku, ale nikogo tam nie zastaje. Okazuje się, że wszyscy udali się do Dobrzyna, gdzie przybywa w tym samym czasie posłaniec wzywający Dobrzyńskich do chwycenia za broń. Maciek nad Maćkami zwany też Kurkiem na kościele, głowa rodu, ma podjąć decyzję o rozpoczęciu powstania. Przed domem Maćka zbiera się szlachta pochodząca z okolicznych zaścianków. Księga VII. Rada Bartek Prusak chwali Napoleona i Francuzów. Opowiada też, jak walczył z Niemcami. Maciek wypytuje przybyłych o szczegóły dotyczące liczebności i miejsca, w którym znajdują się wojska francuskie. Bartek Prusak radzi zaczekać na księdza Robaka. Maciej zwany Kropicielem chce bezzwłocznie przystąpić do walki. Szlachta dzieli się na dwa obozy, między którymi wywiązuje się kłótnia. Buchman, komisarz z Klecka, pyta o cel powstania. W tym momencie przybywa Gerwazy, który zręcznie manipulując słowami księdza Robaka dotyczącymi powstania, kieruje nienawiść szlachty przeciwko Soplicom. Bartek podejrzewa Gerwazego o podstęp i staje w obronie Sędziego. Po jego stronie opowiada się również Jankiel twierdząc, że u Sopliców w wiosce stoi rosyjskie wojsko, natomiast o Francuzach nic jeszcze nie słychać. Proponuje następnie aby wszyscy się rozeszli, zapraszając zarazem obecnych na przyjęcie wydawane z okazji narodzin syna. Gerwazy jednak wyrzuca Jankiela i podburza szlachtę przeciwko Sędziemu. Maciek nad Maćkami widząc podstęp Gerwazego i posłuch, jaki wywołały słowa klucznika, wypędza wszystkich ze swego domu oburzony ich głupotą i zaślepieniem. Nadjeżdża Hrabia. Gerwazy prowadzi szlachtę do karczmy, gdzie następuje pijatyka. Jankiel, Bartek Prusak i kilku ich stronników odłącza się od rozhałasowanego towarzystwa i wymyka się chyłkiem z karczmy. Hrabia zaś wraz z Gerwazym przygotowują szlachtę do zajazdu. Księga VIII. Zajazd W Soplicowie goście wychodzą po kolacji na dziedziniec i przysłuchują się koncertowi ptaków i żab. Wojski opowiada legendy związane z gwiazdami i ich konstelacjami. Opowiada też o komecie, która jest zwiastunem wojen, kłótni i nieszczęść. Opowieścią tą nawiązuje do minionych wydarzeń w zamku i kłótni z Hrabią. Po tym opowiada historię o Rejtanie i księciu Denassów - zagorzałych myśliwych. W nocy Tadeusz podpatruje przez dziurkę od klucza rozmowę księdza Robaka z Sędzią. Bernardyn wyznaje, że jest ojcem Tadeusza i oświadcza, że musi jechać do Dobrzyna, aby powstrzymać wybuch powstania, gdyż Francuzi są jeszcze zbyt daleko. Po jego odejściu do pokoju Sędziego wchodzi Tadeusz i mówi, że wyzwał na pojedynek Hrabiego. Wyznaje też że kocha się w Zosi, ale z powodu popełnionych przez siebie błędów będzie musiał opuścić Soplicowo. Wracając do swego pokoju spotyka Telimenę, która czyni mu wyrzuty, że chce ją porzucić. Niewiasta pragnie pojechać razem z nim, jednak Tadeusz pozostawia ją i biegnie nad staw. Obawia się on, że Zosia zostanie żoną Hrabiego i postanawia się utopić. Nad staw przybywa Hrabia, który podsłuchał rozmowę Tadeusza z Telimeną. Słudzy Hrabiego chwytają młodzieńca i prowadzą go do Soplicowa. Z dworku wyprowadzają zaś Sędziego. Bójka wisi w powietrzu. Asesor grozi że wezwie na pomoc wojska rosyjskie. W ślad za Hrabią przybywają Dobrzyńscy. Gerwazy domaga się, aby Sędzia zrezygnował ze swych oszczeń do zamku. Protazy protestuje przeciwko gwałtowi i podstępnie ucieka. Szlachta plądruje dwór i urządza sobie ucztę zakończoną pijatyką, po której wszyscy zasypiają. Księga IX. Bitwa Do Soplicowa przybywa batalion Moskali dowodzonych przez majora Płuta i kapitana Rykowa. Wojsko wiąże powrozami śpiącą szlachtę. Rykow - na prośbę Sędziego i Telimeny - proponuje Płutowi zwolnienie więźniów dla uniknięcia przykrych konsekwencji. Major nie chce na to przystać, ale poufnie proponuje Sędziemu uwolnienie szlachty pod warunkiem, że Sędzia wypłaci mu okup wynoszący tysiąc rubli od głowy. Na widok Dobrzyńskich uwięzionych przez Rosjan w szlachcie sprzyjającej Sędziemu topnieje żądza zemsty. W pewnym momencie pojawia się ksiądz Robak wraz z Maćkiem, Mickiewiczem i Zanem, przebranymi za chłopów. Prowadzą ze sobą wiele owiec, wołów i kóz oraz wozy pełne różnych wiktuałów. Bernardyn zaprasza Rosjan na ucztę. Żołnierze upijają się. W domu natomiast wybucha kłótnia pomiędzy oficerami rosyjskimi a Tadeuszem. Tadeusz strzela do majora co staje się sygnałem do rozpoczęcia bitwy. Soplicowie uwalniają Dobrzyńskich i rozdają im broń ukrytą na wozach. Szlachta powoli wypiera Moskali z podwórza. Robak proponuje Rykowowi, aby się poddał. Ten jednak rzuca swych żołnierzy do walki. W czasie jej trwania ksiądz Robak, który zasłonił własnym ciałem Hrabiego, zostaje ranny. Na moment walka zostaje przerwana, gdyż Płut wyzywa Tadeusza na pojedynek, ale nie staje sam, lecz w zastępstwie wysyła Rykowa. W odpowiedzi na to do walki staje Hrabia. Pojedynek zostaje przerwany zdradzieckim strzałem wymierzonym w Tadeusza. Bój rozpoczyna się ponownie. Ksiądz Robak ratuje życie Gerwazemu. Rykow widząc swą porażkę przerywa walkę i proponuje rozejm oraz obronę dla szlachty polskiej na wypadek, gdyby Płut poskarżył się carowi. Obie strony wspólnie zajmują się rannymi i odnajdują majora, który schował się ze strachu w pokrzywy. Księga X. Emigracja. Jacek Następnego dnia do rannego bernardyna przybywają: Podkomorzy, Sędzia, Gerwazy i kapitan Rykow. Wspólnie omawiają warunki polubownego załatwienia sprawy zajazdu na Sopliców i walki z Moskalami. Sędzia daje Rykowowi sakiewkę dukatów. Rykow dopytuje się o Płuta. Gerwazy stwierdza, że major na pewno będzie milczał. Później okazuje się, że zginął on z ręki Gerwazego. Rykow opuszcza izbę, natomiast ksiądz Robak nakazuje wezwać szlachtę. Mówi do zebranych, że Maciej Chrzciciel, Tadeusz, Konewka i Brzytewka - bohaterowie bitwy z Rosjanami - opuszczą Soplicowo i uciekną za Niemen. Pozostali obciążą całą winą nieobecnych i w ten sposób sprawa będzie rozwiązana. Szlachta szykuje się do odjazdu. Tadeusz żegna się z Zosią prosząc ją o pamięć i modlitwę. Niespodziewanie zjawia się Hrabia wraz z Telimeną. Pragnąc zostać bohaterem również decyduje się na wyjazd. Telimena ofiarowuje mu na pamiątkę swą kokardę. Przy pożegnaniu ksiądz Robak wyznaje Tadeuszowi, że jest jego ojcem. Po wyjeździe szlachty bernardyn prosi o księdza z Wiatykiem. W izbie pozostają oprócz rannego jedynie Sędzia i Gerwazy. Kwestarz wyznaje, że to on jest Jackiem Soplicą i opowiada swe dzieje: miłość do córki Stolnika - Ewy, zabójstwo Stolnika, swoje późniejsze pijaństwo, mające pozwolić mu zapomnieć o ukochanej, nieszczęśliwe małżeństwo i poświęcenie życia w walce o niepodległość Polski. Okazało się, że w dniu, gdy zabił Stolnika, nie był w zmowie z Moskalami ale będąc w pobliżu nie mógł darować Stolnikowi krzywd, jakich od niego doznał. Gerwazy oznajmia, że Stolnik przed śmiercią przebaczył swemu zabójcy. W pewnym momencie przybywa Jankiel z listem do Jacka Soplicy. W piśmie znajduje się wiadomość, że rozpoczęła się właśnie wojna Napoleona z Rosją. W chwilę po odczytaniu listu Jacek umiera, a tuż potem przybywa ksiądz z Najświętszym Sakramentem. Księga XI. Rok 1812 Wiosną tego roku Napoleon wkracza ze swymi wojskami na Litwę. Do Soplicowa przybywają generałowie: Dąbrowski Kniaziewicz, Małachowski, Giedrojć i Grabowski, wiodący ze sobą polskie wojska. Na cześć wodzów Wojski przygotowuje wspaniały, wystawny "obiad polski". W dzień Najświętszej Panny Kwietnej ksiądz odprawia mszę świętą, w której uczestniczą generałowie, żołnierze oraz okoliczna ludność. Podkomorzy wygłasza mowę, w której powiadamia, że Napoleon wyzwala właśnie Litwę. Później dokonuje rehabilitacji Jacka Soplicy, opowiadając o jego bohaterskich czynach, którymi ten nawrócony grzesznik zmazał swoje winy. Oznajmia też, że za dzieła, których dokonał, zmarły Jacek został udekorowany przez Napoleona Legią Honorową. Następnie Podkomorzy wiesza order na grobie bernardyna. W Soplicowie dochodzi do pojednania między Gerwazym a Protazym. Tadeusz, który również przybył z polskim wojskiem, ma się ożenić z Zosią. Fakt ten będzie zakończeniem zatargu Horeszków z Soplicami. Po drodze do domu, w polu, Wojski spostrzega zająca. Kusy i Sokół zrywają się do pogoni i oba równocześnie chwytają ofiarę. Na tym kończy się spór Asesora z Rejentem. Goście gromadzą się w wielkiej sali zamku. Nadchodzi Sędzia, a za nim pierwsza para narzeczonych - Tadeusz z Zosią. Wśród gości Tadeusz rozpoznaje Hrabiego, który ma już stopień pułkownika. Wchodzi druga para narzeczonych - Asesor i Tekla Hreczeszanka. Goście oczekują jeszcze na trzecią parę. Księga XII. Kochajmy się! Rozpoczyna się uczta. Wojski objaśnia gościom malowane na wspaniałym serwisie sceny z życia szlacheckiego i wspomina czasy świetności Rzeczypospolitej szlacheckiej. Na znak Wojskiego lokaje wnoszą potrawy. Wchodzi Maciek nad Maćkami, zasiada przy stole i zaczyna rozmawiać z generałami Dąbrowskim i Kniaziewiczem. Wspominają minione lata. Jeden z generałów wspomina o Dobrzyńskich, którzy służą w jego oddziale. W sali pojawia się Gerwazy, wita się z generałami i demonstruje im swój wielki rapier, zwany Scyzorykiem. Zebrani kolejno próbują wykonać rapierem różne cięcia, jednak tylko generał Kniaziewicz potrafi posługiwać się swobodnie ciężkim orężem. Zachwycony tym Gerwazy ofiarowuje mu Scyzoryk. Maciek nie bierze udziału w zabawie. Wyraża natomiast swoją dezaprobatę dla wojska polskiego, które zorganizowane jest na sposób francuski. Stwierdza, że Polsce "polskiego trzeba bohatera". Krytykuje Napoleona za to, że wybrał się on na wojnę "bez Boga", a jego żołnierze napastują kobiety i rabują kościoły. Wypowiedź Maćka nie podoba się Podkomorzemu i młodzieży. Nagle do sali wchodzi trzecia para narzeczonych - Rejent (ubrany we francuski frak) i Telimena. Maciek, widząc swego przyjaciela w takim stroju, wstaje od stołu i bez pożegnania wychodzi. Hrabia oburza się na Telimenę za to, że nie dotrzymała swej obietnicy. Oszukany pułkownik kieruje swe uczucia ku podkomorzance. Tadeusz pyta Zosię, czy wyrazi zgodę na uwłaszczenie chłopów. Dziewczyna zgadza się bez oporów, zgadza się również, aby pozostać na roli i osobiście zajmować się gospodarstwem. Gerwazy ofiarowuje Zosi i Tadeuszowi skarb ukryty dotychczas w zamku oraz swe własne oszczędności. Rozpoczyna się zabawa. Przybywają muzykanci. Jankiel na prośbę Zosi daje wspaniały koncert, w którym słuchacze odnajdują obraz historii ostatnich lat: uchwalenie Konstytucji 3 maja, Targowicę, rzeź Pragi, utworzenie legionów polskich we Włoszech i przybycie Dąbrowskiego na Litwę. Scenę kończy polonez, w którym biorą udział wszyscy zebrani.

Ksiądz z „Pana Tadeusza”. II Księga „Pana Tadeusza”. Wszystkie rozwiązania dla WYBRANKA TADEUSZA SOPLICY. Pomoc w rozwiązywaniu krzyżówek.

Zmarł ks. prałat Tadeusz Kisiński. Śp. ks. prałat Tadeusz Kisiński święcenia prezbiteratu otrzymał we wrocławskiej katedrze pw. św. Jana Chrzciciela w 1955 roku. Pierwsze lata kapłaństwa przepracował w parafii pw. Świętych Piotra i Pawła w Legnicy. Wrócił do tego miasta w 1968 r. jako wikariusz w parafii pw. Świętej Trójcy z zadaniem stworzenia ośrodka duszpasterskiego w kościele filialnym pw. św. Jacka. Po 4 latach oficjalnie powstała tam osobna parafia. Urząd proboszcza zdał w połowie 1997 roku. Został w parafii pw. św. Jacka jako rezydent. Przez wszystkie lata swojego proboszczowania u św. Jacka wspierał funkcjonowanie środowiska kolejarskiego, a później NSZZ "Solidarność". Przed czterema laty został odznaczony medalem "Pro Memoria" za wybitne zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i ich czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu. Kapłan znany był z zamiłowania do twórczości Adama Mickiewicza, czego świadkami byli liczni legniczanie, którym ksiądz cytował jego dzieła z pamięci. Gdy oficjalnie ogłoszono informację o wydarzeniu o znamionach cudu eucharystycznego w kościele pw. św. Jacka, śp. ks. Tadeusz Kisiński mówił "Gościowi Legnickiemu", że to ważny znak zwłaszcza dla kapłanów: Jeśli nie slyszysz radia spróbuj inny strumień lub zewnętrzny player 8 października 2017 r. (niedziela) – godz. - eksporta do kościoła pw. św. Jacka w Legnicy i Msza św. koncelebrowana pod przewodnictwem biskupa Marka Mendyka. Czuwanie modlitewne przy zmarłym do godz. 9 października 2017 r. (poniedziałek) - od do – oficjalne przemówienia i pożegnania, godz. - Msza św. pogrzebowa pod przewodnictwem biskupa legnickiego Zbigniewa Kiernikowskiego. Po Mszy św. przejazd na cmentarz komunalny w Legnicy (przy ul. Wrocławskiej) i dalszy ciąg uroczystości pogrzebowych. « ‹ 1 › » oceń artykuł Zosia, która podsłuchuje rozmowę i szczerze wzrusza się słowami Tadeusza, wbiega do pokoju z obrazkiem świętej Genowefy. Płacząc wręcza go młodemu Soplicy, by o niej pamiętał. Tadeusz prosi Zosię o modlitwę. Hrabia, który wszedł z Telimeną do pokoju w trakcie tej sceny, wzruszony proponuje Tadeuszowi zgodę.
Drodzy zebrani, To jest temat, w którym znajdziesz odpowiedź na wskazówkę Ksiądz z Pana Tadeusza dla gry Krzyżówki wyspy . Najpierw pojawił się Wyspa 8 Poziom 6 Hasło 4 i mogą być dostępne w ramach innych zagadek. Ta gra jest doskonała, jest bardzo dobrze zaprojektowana i kiedy ją sfinalizowaliśmy, dzielimy się wszystkimi odpowiedziami na temat tej gry. Więc o innych odpowiedziach z gry Krzyżówki wyspy, będą aktualne podczas gry. Odpowiedzi na wszystkie wskazówki będą dla Ciebie dostępne, a jeśli masz jakiś komentarz, chętnie go rozważę w przyszłych aktualizacjach. Odpowiedź to : ROBAK Pamiętaj, że zawsze będę wspominał główny temat gry : Krzyżówki wyspy Odpowiedzi, link do aktualnego poziomu : Wyspa 8 Poziom 6 Hasło 4 Krzyżówki wyspy i link do następnej wskazówki Krzyżówki wyspy Brak szacunku do drugiej osoby. oraz link do następnej wskazówki: możesz chcieć poznać treść pobliskich tematów, aby linki te poinformowały Cię o tym! Prosze podziel sie z nami swoja opinia. Zawsze są mile widziane. Czy zastanawiałeś się więc nad zostawieniem komentarza, poprawieniem błędu lub dodaniem dodatkowej wartości do tematu? Zamieniam się w słuch…. This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
\n ksiądz z pana tadeusza
Krzyżówki wyspy Ksiądz z Pana Tadeusza Odpowiedzi. Przez Gamer 16 lutego, 2023. Drodzy zebrani, To jest temat,
• 12 ksiąg oraz „Epilog”, z którego dowiadujemy się o genezie dzieła, • napisany regularnym trzynastozgłoskowcem, wierszem sylabotonicznym (jednakowa ilość sylab w wersach, powtarzający się układ sylab akcentowanych i nieakcentowanych), • różnorodność stylistyczna – drobiazgowe opisy szczegółu (tabakiera) i abstrakcyjne opisy mitologizujące przyrodę, dzięki czemu poznajemy Soplicowo z różnych perspektyw – patrząc niczym okiem kamery, która raz przybliża się, raz oddala, • nagromadzenie środków stylistycznych, głównie: epitetów, porównań, metafor, • liczne onomatopeje, aliteracje i instrumentacje brzmieniowe (dźwięki natury, koncerty), • personifikacja przyrody z jednej strony, animizacja ludzi z drugiej sprawiają, że granica między natura a światem spraw ludzkich zaciera się, • bogata aforystyka i dygresyjność eposu, • fragmenty nacechowane emocjami (spowiedź ks. Robaka) i ekspresyjne (gawędy Wojskiego), • komediowy schemat – połączenie tragizmu, komizmu i liryzmu.
Przygotowaliśmy specjalnie dla Ciebie quiz, dzięki któremu sprawdzisz, ile wiesz na temat “Pana Tadeusza”. Dostaniesz od nas dziesięć pytań i będziesz musiał wybrać poprawną odpowiedź spośród czterech proponowanych. Możesz spotkać się z takimi pytaniami, jak:. Na czym grał Jankiel w lekturze “Pan Tadeusz”? oraz Jakie
Autor utworu : Adam Mickiewicz Epoka literacka : Romantyzm Rodzaj literacki : Epika Gatunek literacki : Epopeja Czas i miejsce powstania utworu : Paryż, 1832-1834 Data pierwszego wydania : 1834 rok Czas akcji : 1811-1812 rok Miejsce akcji : Litwa- Soplicowo, Dobrzyń, zamek Horeszki Bohaterowie : Jacek Soplica- ksiądz Robak, Sędzia, Stolnik, Hrabia, Gerwazy, Protazy, Tadeusz Soplica, Telimena, Zosia, Maciek Dobrzyński Zagadnienia : Geneza, struktura czasu, charakterystyka szlachty, historia w „Panu Tadeuszu”, rola przyrody w utworze, epopeja narodowa Motywy : Arkadii, miłości nieszczęśliwej, miłości spełnionej, ojczyzny, szlachcica, dworku szlacheckiego, żyda, muzyki, malarstwa, krajobrazu, przyrody, emigranta, konfliktu, tańca, zbrodni, przemiany wewnętrznej bohatera, patriotyzmu, sporu Opracowanie "Pan Tadeusz" ŚCIĄGA Z LEKTURY Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie historia Szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem 2. Co oznacza tytułowy zajazd ? Mylony ze zjazdem Otóż jest to nielegalny, siłowy, a czasem nawet i krwawy sposób dochodzenia swoich praw przez szlachtę polską. Najzwyczajniej w świecie- pokrzywdzony, jeśli nie miał własnego zbrojnego oddziału, zbierał “kumpli” napadał na sąsiada, który był mu coś winien. Tak objaśnia to Mickiewicz. 3. Gatunek literacki Epopeja narodowa, epopeja szlachecka. 4. Geneza utworu Utwór został wydany w Paryżu z datą 1834 r., “Pana Tadeusza” uznaje się za podsumowanie twórczości Mickiewicza. Poeta pracował nad nim z przerwami od jesieni 1932 do 13 lutego 1834 r., przebywając na emigracji. Patriotyczna wymowa poematu adresowana była do skłóconego środowiska emigrantów polskich. Tworząc utwór, autor wiedział doskonale, że nie ziściły się nadzieję Polaków pokładane w Napoleonie i jego wyprawie przeciw Rosji. Chciał ich niejako “pocieszyć” po klęsce powstania listopadowego, z siebie za “zrehabilitować” za to, iż nie wziął w nim udziału. Pierwsze wydanie “Pana Tadeusza” okazało się bez “Epilogu”. Został on odnaleziony później, nie wiadomo, czy w zamyśle poety miał stanowić zakończenie utworu, obecnie jednak jest zawsze omawiane wraz z nim. 5. Znaczenie utworu “Pan Tadeusz” jest niekwestionowanym arcydzieła literatury polskiej. Składa się na kunsztowności języka, jakim napisany jest poemat (regularny trzynastozgłoskowiec), niezwykle sugestywne opisy przyrody, a przede wszystkim idealizacja i sakralizacja ojczystego kraju jako największego skarbu dla Polaków- patriotów. Utwór stanowi także niewyczerpalna Skarbnica Wiedzy o obyczajowości szlachty sarmackiej. Cechy gatunku widoczne w utworze:: “Pan Tadeusz” to obszerne utwór epicki, pisany wierszem, rozpoczynające się Inwokacji (do ojczyzny- Litwy i do Matki Boskiej). Bohaterem epopei jest zbiorowość (szlachta litewska), szczegółowo scharakteryzowana. Akcja utworu rozgrywa się w momencie przełomowym dla danej społeczności (oczekiwanie na nadejście Napoleona wyprawiającego się przeciwko Moskwie oraz dokonujące się przemiany społeczno-obyczajowe). Obecne są porównania homeryckie i retardacje- celowe spowalnianie rozwoju utworu. 6. Czas i miejsce akcji Akcja ksiąg I-X toczy się w ciągu kilku dni lata 181, księga XI i XII obejmuje jedną noc i jeden dzień wiosny w 1812. Miejscem akcji jest Soplicowo (majątek sędziego Soplicy w Nowogródzkiem), pobliskie ruiny zamku należące do rodu Horeszków oraz Dobrzyn, zaścianek szlachecki. 7. Co ważnego działo się w poszczególnych księgach I. Gospodarstwo- zawiązanie akcji, przedstawienie bohaterów i miejsca Zamek- Gerwazy opowiada Hrabiemu historię upadku rodu Umizgi- flirty Telimeny, dowiadujemy się, kim jest tajemnicza Dyplomatyka i łowy– Robak agituje szlachtę w karczmie i zabija niedźwiedzia na Kłótnie– 13-ste urodziny Zosi i wprowadzenie jej na salony- Tadeusz odkrywa swoją pomyłkę, kłótnia w zamku i decyzja o Zaścianek– opis wioski szlacheckiej i życia szlachty Rada– szlachta zamierza wywołać powstanie przeciw Moskalom, ale Gerwazy przekonuje ich, że ważniejszy jest zajazd na Zajazd– Robak zdradza Sędziemu swoja tożsamość, szlachta napada na dwór Bitwa– Moskale wyzwalają Sopliców, ale szlachta sprzymierza się i razem napadają na Emigracja- uczestnicy bitwy uciekają za granicę, umierający Ksiądz Robak wyznaje Gerwazemu swoją Rok 1812– rehabilitacja Jacka Kochajmy się– staropolska uczta z serwisem, zaręczyny, uwłaszczenie chłopów. 8. Co ważnego działo się w poszczególne dni Rok 1811 (jesień)Piątek (ks. I)1) Przyjazd Tadeusza i spotkanie z tajemniczą Wieczerza na zamku (poznanie Telimeny).Sobota (ks. II i III)1) Polowanie na Opowieść Gerwazego o Rozmowa Telimeny z Sędzią o planach wyswatania Tadeusza i Flirt Telimeny z Tadeuszem i Hrabią zakończony nocną schadzką z (ks. IV i V)1) Agitacja szlachty w karczmie Jankiela przez księdza Polowanie na Plany małżeńskie 13-ste urodziny Zosi i jej przedstawienie gościom- Tadeusz odkrywa swoją Słynna scena Telimeny z Wieczerza w zamku, kłótnia Hrabiego i Gerwazego ze szlachtą, decyzja o (ks. VI, VII i VIII)1) Woźny niesie pozew przeciw Ksiądz Robak namawia Sędziego do przewodniczenia powstaniu na Narada szlachty w zaścianku Dobrzyn i decyzja o zajechaniu Ksiądz Robak ujawnia Sędziemu swoją Rozmowa Tadeusza ze stryjem o miłości do Przykra rozmowa Tadeusza z Telimeną (zerwanie).7) Zajazd na Sopliców i uczta (ks. IX i X)1) Odsiecz wojsk moskiewskich pod wodzą Płuta i Rykowa (zakucie szlachty w dyby).2) Przybycie księdza Robaka ze Uczta i aroganckie zachowanie Awantura i zwycięska bitwa z Układy z kapitanem Rykowem i ucieczka młodzieży za granicę6) Pożegnanie Tadeusza z Zosią i Hrabiego z Spowiedź Jacka 1812 (wiosna)Dzień pierwszy (ks. XI)1) Nocleg polskich wojsk w Wojski szykuje ucztę staropolską (w nocy).Dzień drugi (ks. XI i XII)1) Nabożeństwo i rehabilitacja Jacka Polowanie na zająca (zwycięstwo obu chartów).3) Zaręczyny trzech par (Tadeusz/Zosia, Asesor/Tekla (córka Wojskiego), Rejent/Telimena).4) Uczta staropolska z udziałem polskich Uwłaszczenie Patriotyczny koncert Jankiela i polonez. 9. Bohaterowie Tadeusz Soplica- młody szlachcic, ma około 20 lat, syn Jacka Soplicy. Wychowany przez jego brata, Sędziego. Wyglądał jak typowy Soplica: otyły, krzepki, silnym. Do Soplicowa przybywa po ukończeniu nauki. Jest bardzo skromny, nieśmiały w kontaktach z kobietami i niedoświadczony. Myli Telimeny z Zosią. W trakcie trwania akcji utworu dojrzewa do roli świadomego obywatela, Soplica- ojciec Tadeusza, brat sędziego. Za młodu dumny szlachcic, zakochany w Ewie Horeszkównie. W trakcie trwania akcji utworu mnich bernardyn, ukrywający (nawet przed bratem) swoją tożsamość pod imieniem Robak, odbywający pokutę za grzechy młodości. Prowadzi także działalność polityczną, jest gospodarz Soplicowa, brat Jacka. Jest bardzo przywiązany do tradycji, upatruje w niej warunek zachowania tożsamości uboga krewna Sędziego, mieszkająca w Soplicowie, wychowująca Zosię. Jest typową kosmopolitką, “dama modna”, zakochana w “Petersburgu”, w którym mieszkała kilka lat, i o którym często opowiada w towarzystwie. Obawia się staropanieństwa, chcę wydać za mąż, ale jest zmienna w uczuciach, niezdolna do prawdziwej córka nieżyjącej Ewy Horeszkówny i kasztelana. Dziewczyna bardzo młoda, ma 14 lat, niewinna, wychowana przez Telimenę z dala od wszelkiego świata w bliskości z naturą, co uczyniło ją czystą i wrażliwą. W trakcie trwania akcji utworu Zosia, podobnie jak Tadeusz, dojrzewa emocjonalnie i jest zdolna bardzo poważnie traktować swoją przyszłą rolę żony i arystokrata, ostatni dalekiej krewnych Horeszkówny (“chociaż po kądzieli”), typowy “kawaler modny”.Podkomorzy- przebywa w Soplicowie jako sędzia sporu o zamek między Soplicami a Horeszkami, przedstawiciele starszego pokolenia, “ostatni, co tak poloneza wodzi”.Wojski Hreczecha- daleki krewny Sędziego pomaga mu w gospodarstwie. Słynny Rębajło- dawny sługa Horeszków, tytułowany Klucznikiem. Od czasu śmierci swego pana nienawidzi Sopliców. To on podsuwa Hrabiemu pomysł dokonania zajazd na Protazy Baltazar Brzechalski, “generał niegdyś trybunalski, woźny”.Maćko nad Maćkami- Maciej Dobrzyński, Matyjasz, 72-letni szlachcic. Powszechnie szanowany. Patriota, były konfederat barski. Jako jeden z niewielu trzeźwo ocenia sytuację, nie daje się wciągnąć w awanturę przeciwko Soplicom. Jednak gdy szlachta trafia do rosyjskiej niewoli, wraz z Robakiem pomaga jej wybrnąć z karczmarz, “Żyd poczciwy, ojczyznę jak Polak kochał”, mistrz gry na cymbałach. Kapitan Ryków- oficer rosyjski, przychylny Polakom: “Co nam do Lachów? Niechaj Moskwa dla Moskala, Polska dla Lacha; ale cóż? Car nie pozwala!”.Major Płut- oficer polski na usługa cara, gorliwy wykonawca jego Stali mieszkańcy dworku szlacheckiego w Soplicowie:– Sędzia Soplica– Tadeusz Soplica– Telimena– Zosia Horeszkówna– Wojski Hreczecha– Tekla Hreczeszanka, Wojszczanka– Woźny– służbab) goście Soplicowa- przybyli na sądy graniczne (czyli po to, by pomóc Sędziemu w sprawie sądowej dotyczącej przyznania prawa własności do zamku Horeszków) lub okazjonalnie zapraszani do stołu:Ksiądz RobakPodkomorzy z rodzinąAsesorRejent BolestaKapitan RynkówMajor PłutŻyd JankielEkonomc) postacie związane z rodem Horeszków:– Hrabia– Stolnik Horeszko– Ewa– Wojewoda– Zosia– Gerwazy Rębajłod) szlachta zaściankowa z Dobrzyna:– Maćkiem nad Maćkami– Bartek Prusak (od nienawiści żywionej do Prusaków)– Maciek Kropiciel lub Chrzciciel (od maczugi zwanej Kropidełkiem)– Bartek Brzytewka (od cienkiej szabli)– Maciek Konewka– Bartek Szydełko (od szpady)e) goście spoza Dobrzyna przybyli na naradę:– Buchman (komisarz z Klecka)– szlachcic Skołuba– dwaj Terajewicze– czterej Stypułkowscy– trzej Mickiewicze– i przypisani już do poprzednich grup: Jankiel, Gerwazy, Hrabiaf) postacie historyczneProtazy wspomina nawet królowa Jadwigę i króla Władysława przywoływana jest też postać Tadeusza Napoleon Bonaparte- wielokrotnie wspominany przez bohaterów książę Józef Poniatowskidowódcy wojsk polskich stacjonujący w Soplicowie i obecni na uczcie :gen. Jan Henryk Dąbrowskigen. Karol Kniaziewiczgen. Ludwik Pacgen. Kazimierz Małachowskikpt. Józef Dwernickidowódcy wojsk polskich stacjonujący w Soplicowie (niewymienieni jako goście na uczcie):gen. Romuald Giedroyćgen. Michał Grabowski 10. Problematyka i główne przesłanie Idealizacja ojczyzny- Poeta w utworze kreuje świat idylliczny, Soplicowo czyni “centrum polszczyzny”. Składa się na tę wizję umiejscowienie dworu na wzgórzu, nad płynącym strumieniem, wśród białych drzew (brzóz). Miejsce to zostaje uwznioślone, wyidealizowane, przedstawione jako święte (sakralizacja: “Kraj lat dziecinnych, on zawsze zostanie/święty i czysty jak pierwsze kochanie). W sieni na ścianach wiszą nie portrety przodków, ale bohaterów narodowych (Kościuszki, Rejtana), zegar wygrywa melodie “Mazurka Dąbrowskiego”. Wszystko to jest dowodem patriotyzmu mieszkańców. Taka idylliczna wizja ojczyzny adresowana była do skróconego środowiska Polaków na emigracji i miała na celu rozbudzenie w ich sercach tęsknota za krajem oraz gotowość oddania życia za jego wolność. Kult szlacheckiej tradycji. Podkreśleniu wagi staropolskiej tradycji służy wielokrotne używanie przymiotnika “ostatni” w utworze (jest to przymiotnik występujący w nim najczęściej) możemy przeczytać o “ostatnim zajeździe”, “ostatnim z Horeszków”, “ostatnim woźnym trybunału” oraz “ostatnim, co tak Poloneza wodził”. W ten sposób podkreślone zostały odchodzenie w przeszłość dawnej, sarmackiej Polski wracaj obyczajowość. Tworzy to nastrój nostalgii, ale inaczej na nadejście nowego pokolenia, a wraz z nim nowych, lepszych dla Polski czasów. Obraz szlachty w “Panu Tadeuszu”. Nie jest on wyidealizowany, ale przedstawione w sposób realistyczny. Mickiewicz nie stroni od uwydatnienia polskich wad narodowych, takich jak pijaństwo, warcholstwo, brak poszanowania prawa, pieniactwo, głupota. Zostają te wady jednak nieco złagodzone przez obecnych utworze liryzm i humor, a przede wszystkim przez optymistyczny rozwiązanie i zakończenie wszystkich wątków, wyrażające nadzieję na możliwość zrozumienia i naprawy błędów przez społeczeństwo polskie, tak jak miało to miejsce w przypadku Jacka Soplicy, którego kreacja jest swoistą syntezą polskich lasów. Ucztowanie w “Panu Tadeuszu”. Czynnością najczęściej opisywane przez Mickiewicza jest jedzenie. Pełni ono funkcją łączącą mieszkańców dworu, stwarza także okazję kultywowania tradycji, pielęgnowania dobrych obyczajów. Scena opisująca deser w Wojskiego wymiar symboliczny. Jego zjedzenie przez gości to “zjedzenie ojczyzny”, którą deser wyobraża. Motyw ten nawiązuje do obrzędu teofagii- spożywania ciała bóstwa (również podczas Eucharystii), co symbolizuje zjednoczenie z tym bóstwem. “Bóstwem”, wartością najwyższa jest dla mieszkańców Soplicowa, tak jak dla romantyków, jest ojczyzna. Rola motywów muzycznych w utworze. W “Panu Tadeuszu” opisane są trzy wielkie koncerty: koncert Wojskiego na rogu (Ks. IV), koncert przedwieczornej (Ks. VIII) oraz koncert Jankiela (Ks. XII). Dodatkowo ważną, symboliczną funkcję pełni motyw “Mazurka Dąbrowskiego”. “Koncert Wojskiego”- mistrzowska sztuka Wojskiego w sposób cudowny oddaje odgłosy polowania, sławiąc jedno z najstarszych zajęć ludzkości, podkreślając nierozerwalny związek człowieka z naturą. Jego odegranie daje sygnał zakończenia łowów. “Koncert Przedwieczorny”- jego mi to twórczy charakter tworzy opis miłosnej rozmowy kochanków- Nieba i Ziemi. Natura przemawia do słuchającego ją człowieka, człowiek wkracza w obręb natury, staje się, czuję się jej nieodłączną częścią. „Koncert nad Koncertami”– motywy muzyczne rozpoznawalne w koncercie Jankiela to: “Polonez Trzeciego Maja”- symbol dawnej Polski, wspomnienie czasów jej świetności, umiejętności wzniesienia się Polaków ponad własne korzyści, działania dla dobra ojczyzny. “Idzie żołnierz borem, lasem…”- pieśń żołnierska, opisująca tułacze losy Bojowników o odzyskaniu niepodległości. “Mazurek Dąbrowskiego”- wyraz napoleońskiego mitu przyszłości, swoista klamra kompozycyjna całego utworu. Pierwszy raz jego melodia brzmi w Księdze I, gdy Tadeusz uruchamia zegar kurantowy. Drugi raz motyw ten pojawia się w księdze IV przy okazji opisu pobytu Księdza Robaka w karczmie, kiedy zebrana szlachta śpiewa tę pieśń, aż wreszcie pieśń ta brzmi na zakończenie koncertu Jankiela jako wielki hymn pochwalny na cześć całego narodu, który nie chce się pogodzić z niewolą. W koncercie Jankiela pojawią się ponadto dźwięki muzyczne niebędące konkretnymi melodiami, ilustrujące takie wydarzenia w historii Polski, jak haniebna konfederacja targowicka z 1792 roku, czy rzez warszawskiej Pragi, dokonana przez Moskali w czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1792roku. Kreacja bohaterów jest w podporządkowana w wymowie ideowej tekstu. Mimo że główną postacią epopei, bardziej interesującą niż postać Tadeusza, jest Jacek Soplica- nie mógł on zostać bohaterem tytułowym. Jacek to typ bohatera byronicznego, tajemniczego, ukrywającego w swej przeszłości popełnioną zbrodnię. Wraz z przemianą duchową zmienia imię (Jacek- Robak, tak jak w “Dziadach” cz. III: Gustaw- Konrad, a później w “Potopie” Sienkiewicza: Kmicic- Babinicz). Jako Robak posiada także cechy bohatera romantycznego nowego typu. Nie jest to już samotnie działający buntownik, zdaje on sobie sprawę z konieczności współdziałania ze społeczeństwem, jest realistą. Nie czuję też i nie demonstruje swojej wyższości nad otoczeniem, wprost przeciwnie- jest pokorny. Taka kreacja bohatera miała być dla Polaków wzorem, przykładem postawy, którą teraz powinni przyjąć, jeśli chcą myśleć o podźwignięciu się z niewoli. Tadeusz natomiast jest bohaterem tytułowym. To on wraz z żoną na symboliczny początek nowemu pokoleniu, mającemu w przyszłości wywalczyć niepodległość Polski. Jego partnerka życiowa nie mogła być, oczywiście, Telimena, nawet nie ze względu na swój wiek czy niedostatki urody. Mogła nią zostać jedynie dziewczyna prosta, żyjąca w bliskości z naturą, co czyni ją czystą moralnie, a przede wszystkim wiernym tradycji swojego kraju, nie kosmopolitka, jak Telimena. Funkcja opisów przyrody w “Panu Tadeuszu”. Podstawową funkcją opisów przyrody w zamieszczonych w utworze i idealizacja ojczyzny. Z pierwszym z nich spotykamy się już w “Inwokacji”, gdzie pojawia się obraz kraju, który jawi się oczom, a raczej wyobraźni stęsknione go emigranta jako niezwykły. “Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem”. Są to słowa określające kolory metali szlachetnych, a więc niezwykle cennych. W takich kategoriach jawi się też podmiotowi lirycznemu piękno ojczystego kraju. Motyw ten spotykany również w księdze III, gdzie staje się on przedmiotem sporu między Tadeuszem a Hrabią. Ten ostatni sławi błękit włoskiego nieba, które Tadeusz ocenia jako nudę, i przeciwieństwa mu fascynujące grę o różnobarwnych chmur zdobiących niebo litewskie. Spór ten komentuje Telimena, mówiąc o “chorobie Sopliców”, w którym “oprócz Ojczyzny nic się nie podoba”. Tylko pozornie brzmi ta uwaga jako przygana; w istocie jest dyskretnym, odnarratorskim podkreśleniem patriotyzmu mieszkańców Soplicowa, przejawiającego się również umiłowaniem ojczystego krajobrazu. Kolejny fragment podkreślający piękno przyrody, a także jej znaczenie dla życia człowieka, znajdujemy na początku księgi VIII („Zajazd”) w opisie „koncertu wieczornego”. Koncert ten „gra” natura dla człowieka. Obraz wsłuchanych w odgłosy wydawane przez niebo (owady) i ziemię (żaby) ludzi uwydatnia nierozerwalny związek człowieka z naturą, jego od niej zależność, podkreśla jedność, którą stanowią. Współzależność przyrody i ludzkich losów widoczna jest również po bitwie z Moskalami. Mająca miejsce gwałtowna burza, która niszczy drogi, zrywa mosty, uniemożliwiając w ten sposób rozejście się po okolicy wieści o tym, co się stało, na swój sposób pomaga człowiekowi „współdziałania” z nim. Wreszcie w księdze XI („Rok 1812”), zaczynającej się od słów: „O roku ów! Kto ciebie widział w naszym kraju!”, ukazał Mickiewicz obraz natury przeczuwającej wraz z człowiekiem niepokój i wagę nadchodzących wydarzeń. Cała przyroda (bydło, ptaki, niebo, ziemia) trwożnie oczekuje tego, co ma się wydarzyć. W ten sposób oddał poeta ważny dla Polaków czas wyprawy Napoleona na Moskwę, która miała przynieść upragnioną niepodległość. Krajobraz litewski staje się tłem dla ważnych wydarzeń, nastrój panujący w przyrodzie oddziałuje na nastrój ludzi, i odwrotnie: emocje przeżywane przez bohaterów odzwierciedlone są w opisach natury, ukazujących jej barwy, kształty, ruchy, głosy, wydawane przez nią szmery i zapachy. Mickiewicz często posługuje się personifikacją w opisach przyrody. Zabieg ten tworzy wrażenie, iż ona żyje (marchew ma warkocze, bób- oczy, kapusta- sędziwe łysiny). Wszystkie te, bardzo sugestywne, „mieniące się” przed oczami czytelnika barwy, stosowane w opisach przyrody, sprawiają, iż mówi się o ich „malarskości”. Opisy wschodu i zachodu słońca, różnorodnych chmur, całej przyrody ojczystej stanowią arcydzieło literatury polskiej. 11. Budowa utworu, język styl, środki artystyczne “Pan Tadeusz” rozpoczyna się inwokacją adresowaną do Litwy, kończy zaś “Epilogiem” w formie wiersza, którego podmiotem lirycznym jest emigrant z nostalgią wspominający “Kraj lat dziecinnych”. Narrator “Pana Tadeusza” jest obiektywny i wszechwiedzący, generalnie na nie należy do świata przedstawionego. Konwencję te łamie dopiero ostatnie zdanie “I ja tam byłem…”. Utwór podzielony jest na dwanaście ksiąg, pisanych regularnym trzynastozgłoskowcem, ze średniówką po siódmej sylabie. Styl utworu jest podniosły, język obfituje w kosztowne przenośnie, porównania i inne środki artystyczne, tworzące efekt “malarskość opisów”. Niemało w nim też humoru, a nawet delikatnej ironii w piętnowanie ludzkich przywar, co podporządkowane jest patriotycznej idei utworu. 12. Konteksty i nawiązania “Pan Tadeusz”, jako epopeja, wzorowany jest na eposach do “Pana Tadeusza” zauważyć można w “Latarniku”, noweli o tematyce patriotycznej autorstwa Henryka Sienkiewicza. Przełomowym wydarzeniem jest w niej moment, kiedy jej bohater, Skawiński, polski emigrant, otrzymuje przesyłkę zawierającą “Pana Tadeusza”, zapomina zapalić latarnie, traci pracę i musi na nowo rozpocząć żywot nawiązania dostrzegamy w obrazie Nawłoci, szlacheckiego dworu przedstawionego w “Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego. Życie rodziny Wielosławskich przypomina spokojny żywot mieszkańców Soplicowa, zaś kreacja Karoliny Szarłatowiczówny nasuwanie do parte skojarzenie z Mickiewiczowską bohaterów “Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej można zestawić ze szlachtą z Dobrzyna, a Korczyn z ziemiańskiego dworu, którego inspiracją może być dwór soplicowski znajdziemy także “Ferdydurke”. Gombrowiczowskie Bolimowo jest jednak parodią tego motywu, stanowi satyrę na obyczajowość odważnym, ale udanym przedsięwzięciem jest przeniesienie przez Andrzeja Wajdy epopei Mickiewicza na ekran- film “Pan Tadeusz” z 1999 roku. 13. Główne wątki w utworze a) wątek patriotyczny- najważniejszy wątek akcji związany z postacią księdza Robaka; dotyczy konspiracyjnej działalności bohatera, przygotowania na Litwie zbrojnego powstania przeciw Moskalom w obliczu zbliżającej się inwazji Napoleona na wątek sensacyjny- najciekawszy wątek fabuły (retrospekcja!) i akcji; dotyczy sporu o zamek Horeszków zapoczątkowanego przed ok. 20 laty tragiczną śmiercią Stolnika zastrzelonego przez szlacheckiego watażkę – Jacka Soplicę (starszego brata Sędziego).c) wątek miłosny- najzabawniejszy wątek akcji: dotyczy perypetii miłosnych Tadeusza, Telimeny, Zosi i Hrabiego 14. Wątki poboczne, ubarwiające środki epopei a) wątek sporu Asesora z Rejentemb) wątek biesiadny (wszystkie śniadania, wieczerze, bigosy, uczty)c) wątek meteorologiczno-przyrodniczy (czyli wschody i zachody słońca, burze, mgły itp.)d) wątek muzyczno-taneczny (koncerty Wojskiego i Jankiela, polonez)e) wątek tradycji szlacheckiej (opisy tradycyjnych strojów, sprzętów, rozrywek, ceremonii itp.)
Otóż nie zapominajmy, że najsłynniejszym robakiem w literaturze polskiej jest ksiądz Robak z „Pana Tadeusza". Postać tragiczna, bohater niepoliczalnej jak szarańcza lub stonka ilości
Bohaterem Pana Tadeusza jest wspólnota szlachecka, co nie oznacza oczywiście braku indywidualizacji poszczególnych bohaterów utworu. Wprost przeciwnie, Mickiewicz prezentuje w nim całą galerię typów szlacheckich: szlachty średniej i zaściankowej (a także postaci ulegających już wpływom europejskiej mody, jak Hrabia czy Telimena). Ożenił się bez miłości z pierwszą napotkaną dziewczyną. Miał z nią syna Tadeusza. Swoją obojętnością doprowadził żonę do rozpaczy i w końcu do śmierci. Rozpił się później. Ewa ponoć mdlała, kiedy Kasztelan wręczał jej obrączkę. Mówiono, iż kocha innego. Lecz Stolnik zapomniał o Jacku, a z niego szydzono. Dawniej Dziekan: Ksiądz Stanisław Czernik. Wicedziekan: Ksiądz Piotr Liptak. Dekanalny Wizytator Katechizacji: Ksiądz Piotr Liptak. Dekanalny Duszpasterz Rodzin: Ksiądz Jan Figura. Duszpasterz Służby Liturgicznej: Ksiądz Sebastian Otworowski. Dekanalny Duszpasterz Młodzieży: Ksiądz Marcin Samek.

Uroczysta premiera pierwszej adaptacji filmowej "Pana Tadeusza" odbyła się 9 listopada 1928 roku w Warszawie w 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Do sali Filharmonii przy ul. Jasnej 5 przybyli o godz. 16.45 najwyżsi dostojnicy państwowi - prezydent Ignacy Mościcki z Małżonką, marszałek Józef Piłsudski z rodziną

20 - ile lat miaŁ tadeusz?, dziesiĘciu - po ilu latach tadeusz wraca do dworku?, wojski - kto znaŁ siĘ najlepiej na polowaniu?, dworskim wojewody - kim byŁ sĘdzia przez dziesiĘĆ lat ?, rosji - z jakiego kraju pochodziŁ kapitan rykÓw moskal?, robak - jak nazywaŁ siĘ ksiĄdz ?, jazda na koniu - w czym byŁ dobry tadeusz?, bernardynÓw - do jakiego zakonu naleŻaŁ ksiĄdz robak

lolbit1234. Do rodzinnego domu przyjeżdża ze szkół w Wilnie na wakacje młody Tadeusz. Okazuje się, że Soplicowo, majątek jego opiekuna Sędziego Soplicy, jest pełne gości, którzy zjechali tu, aby uczestniczyć w procesie o stary zamek, niegdyś własność bogatego magnata Stolnika Horeszki. Proces toczy się między ostatnim krewnym

Tylko niech Ksiądz Dobrodziej jaśniej się wysłowi". Ksiądz poglądał za okno, przerwawszy rozmowę; Ujrzał coś ciekawego, z okna wytknął głowę, Po chwili rzekł powstając: "Dziś czasu nie mamy, Potem o tem obszerniej z sobą pogadamy; Jutro będę dla sprawy w powiatowym mieście I do Waszmościów z drogi zajadę po kweście".

I pana Tadeusza z Zofiją przywodzi. Tadeusz lewą dłonią dotykając głowy, 585 Pozdrowił swych dowódców przez ukłon wojskowy; Zofija z opuszczonem ku ziemi wejrzeniem, Zapłoniwszy się, gości witała dygnieniem (Od Telimeny pięknie dygać wyuczona). Miała wianek na głowie jako narzeczona, .